Trái cây Việt Nam hết đường sang Mỹ

Trái cây muốn xuất khẩu sang thị trường Mỹ, bắt buộc phải qua khâu kiểm dịch của kiểm dịch viên. Thế nhưng, hiện không có nhân viên thực hiện công việc này nên trái cây xuất khẩu sang thị trường Mỹ có nguy cơ bị "cắt đứt".

Thu hoạch chôm chôm tại Bến Tre. Loại trái cây này được xuất khẩu sang Mỹ bắt đầu từ năm 2011. Ảnh: Trung Chánh

Trao đổi với TBKTSG Online, ông Vương Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Chiếu xạ Toàn Phát cho biết, câu chuyện bắt đầu từ tháng 3, khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát giai đoạn 1 ở Việt Nam và ở Mỹ cũng bắt đầu tăng cao số ca nhiễm, cho nên, quốc gia này yêu cầu nhân viên bản xứ phải quay về nước, trong đó, có nhân viên của Cơ quan kiểm dịch động thực vật Mỹ ( APHIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).

Theo ông Vương Hiếu, chỉ hai ngày sau khi quy định được đưa ra, nhân viên của APHIS đã phải quay về Mỹ. “Sau khi nhân viên APHIS về nước, việc kiểm dịch trái cây xuất khẩu sang Mỹ đã bị ách tắc khoảng một tuần”, ông Hiếu thông tin.

Lúc bấy giờ, theo ông Hiếu, chuyện kiểm dịch trái cây xuất khẩu sang Mỹ được xử lý thông qua việc đưa nhân viên là người Việt Nam (không phải là nhân viên đảm trách công việc chính là kiểm dịch - PV) của văn phòng APHIS tại Việt Nam (trụ sở ở TP. Hà Nội) để nhận ủy quyền vào TPHCM thực hiện kiểm dịch tạm thời cho trái cây xuất khẩu sang Mỹ.

Tuy nhiên, theo ông Hiếu, hiện các nhân viên nhận ủy quyền thực hiện kiểm dịch tạm thời đã bận việc chính của họ, cho nên, không thể thực hiện tiếp việc kiểm dịch, tức trái cây xuất khẩu sang thị trường Mỹ có nguy cơ bị "đình trệ".

Ông Hiếu cho biết, phía Việt Nam đã có đề nghị phía Mỹ cho nhân viên kiểm dịch của APHIS qua tiếp tục thực hiện công việc kiểm dịch. “Tuy nhiên, có hai vấn đề Việt Nam chưa giải quyết được. Thứ nhất, là nơi cách ly phải đạt chuẩn theo yêu cầu của phía Mỹ đưa ra. Thứ hai, nhân viên của họ không đi chung chuyến bay đưa du học sinh Việt Nam từ Mỹ về nước vì họ lo ngại bị lây dịch bệnh”, ông Hiếu cho biết.

Theo ông Hiếu, phía Mỹ sẵn sàng đưa nhân viên kiểm dịch sang, nhưng điều kiện đưa ra là phải đáp ứng hai yêu cầu nêu trên của thị trường nhập khẩu.

Trước những vấn đề như nêu trên, các doanh nghiệp xuất khẩu dự báo hoạt động xuất trái cây Việt Nam sang Mỹ có khả năng tiếp tục gặp khó cho đến cuối năm nay.

Theo tìm hiểu của TBKTSG Online, phần việc quan trọng của nhân viên kiểm dịch là trước khi đưa trái cây vào chiếu xạ (theo quy định, chiếu xạ là khâu bắt buộc phải có đối với việc xuất khẩu trái cây sang Mỹ - PV) sẽ chọn ngẫu nhiên một vài thùng của lô hàng để đưa vào phòng kiểm dịch, cắt ra rồi quan sát bằng mắt thường và kính lúp để xem có vi sinh vật hay không.

"Trường hợp, sản phẩm không có vi sinh vật, nghĩa là đạt yêu cầu thì lô hàng mới được đưa vào chiếu xạ để xuất sang Mỹ, còn ngược lại nếu không đạt, thì lô hàng đó sẽ bị hủy, không chiếu xạ được", ông Hiếu cho biết.

Theo công bố của Cục Bảo vệ thực vật thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Việt Nam hiện có sáu loại trái cây được phép xuất khẩu vào thị trường Mỹ, bao gồm thanh long (vào năm 2008), chôm chôm (2011), nhãn, vải (2014) và vú sữa (2017) và xoài (2019).