Những chuyển biến trong quá trình thu mua là một trong những nhân tố kích thích diện tích trồng quế tăng mạnh tại tỉnh Bắc Kạn trong mấy năm gần đây. Từ cây quế, nhiều hộ gia đình đồng bào dân tộc đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu.
Khai thác cây quế còn tạo nhu thập cho nhiều lao động lúc nông nhàn
Diện tích quế tăng mạnh
Theo thống kê của Chi cục Lâm nghiệp tỉnh, trong vòng 2 năm trở lại đây đã có 2.748 héc-ta quế được trồng mới, nâng tổng diện tích cây trồng này của cả tỉnh lên khoảng 3.600 héc-ta. Trong đó, Chợ Đồn là địa phương có nhiều diện tích quế nhất với hơn 1.000 héc-ta. Riêng năm 2016, người dân trong huyện đăng ký trồng mới thêm 300 héc-ta. Trong đó hơn 60% diện tích đã có thể cho thu hoạch. Đây là nguồn thu nhập cao đối với người dân miền núi, bởi thị trường tiêu thụ quế càng mở rộng, giá trị của cây quế được nâng cao. Giá thu mua vỏ quế tươi tại địa phương hiện nay đã lên tới 15.000 - 16.000 đồng/kg. Giá thu mua vỏ khô bình quân 25.000 đồng/kg. Thậm chí có thời điểm như năm 2015, tư thương đến trung tâm xã thu mua với giá từ 48.000 - 50.000 đồng/kg vỏ quế khô.
Do được giá, nhiều hộ đồng bào dân tộc đã tập trung đầu tư trồng quế, đưa quế trở thành hàng hóa để phát triển. Bên cạnh đó, khi thu hoạch cây quế bà con có thể tận dụng được hết cả gỗ thương phẩm để làm đồ gia dụng, cành, lá để chưng cất tinh dầu... Nhiều địa phương đã chủ động liên kết với doanh nghiệp thu mua quế nên sản phẩm thu hoạch đến đâu, tiêu thụ hết đến đó.
Các chính sách hỗ trợ kịp thời
Việc người dân chủ động mở rộng diện tích trồng quế cũng một phần lớn do các chính sách hỗ trợ kịp thời của nhà nước. Tại Na Rì, cây quế chính thức được đưa về trồng trên địa bàn huyện từ năm 2014. Năm 2015, Na Rì trồng mới được gần 500 héc-ta, tập trung tại các xã Liêm Thủy, Kim Lư, Vũ Loan, Văn Minh. Để phát triển cây quế theo hướng hàng hóa, năm 2016, huyện giao nhiệm vụ cho Hạt Kiểm lâm phối hợp với Ban Quản lý Dự án 147 tham mưu cho huyện.
Theo đó, huyện hỗ trợ người dân tham gia dự án trồng quế với mức 1 triệu đồng/héc-ta. Đối với các hộ tự phát triển thì hỗ trợ 2 triệu đồng/héc-ta để mua cây giống. Bên cạnh đó, huyện cũng có hướng xây dựng dự án hỗ trợ cơ sở chế biến tinh dầu quế trên địa bàn trong thời gian tới. Tại huyện Chợ Mới, ngành nông nghiệp cũng chủ trương duy trì diện tích trồng quế khoảng 700 héc-ta. Huyện đang hỗ trợ cây quế theo Dự án 147 để người dân trong huyện, đặc biệt là các xã phía đông phát triển cây trồng này.
Để ổn định sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm từ cây quế, Chi cục Lâm nghiệp tỉnh đã có định hướng để người dân liên kết với các doanh nghiệp. Đồng thời, ngành cũng tăng cường công tác thẩm định chất lượng cây giống trước khi xuất vườn. Yêu cầu các chủ vườn ươm phải bảo đảm hạt giống lấy từ các rừng giống chuyển hóa hoặc rừng giống trồng.
Đối với người trồng quế, ngành khuyến cáo họ cần quan tâm tới nguồn gốc cây giống cũng như các biện pháp thâm canh rừng trồng. Liên hệ chặt chẽ với các đầu mối tiêu thụ để chủ động đầu ra cho sản phẩm. Tuy nhiên, hiện cả tỉnh chưa có cơ sở sản xuất, chế biến tinh dầu quế nào. Do đó, người dân vẫn đang bán sản phẩm thô là chủ yếu.
Trước tình hình này, một số doanh nghiệp trong tỉnh đã xin cấp phép đầu tư xây dựng cơ sở chế biến tinh dầu quế trên địa bàn tỉnh. Đây là tin vui cho người trồng quế, bởi có nơi thu mua và chế biến tại chỗ, sản phẩm sẽ đem lại giá trị cao hơn, giúp phát triển kinh tế hiệu quả hơn.
Hương Giang / baocongthuong.com.vn